Czym jest tutoring?

TUTORING jest metodą, stylem pracy nauczyciela-tutora, zazwyczaj z jednym studentem (podopiecznym, tutorantem, tutee). Opiera się na ich indywidualnej relacji, która budowana jest najczęściej przez okres jednego semestru podczas kilku spotkań (tutoriali).
Tutoring wykracza poza znane formuły wykładu, ćwiczeń, warsztatów, konwersatoriów czy laboratoriów. W pewnym sensie najbliżej mu do seminariów dyplomowych (w których promotor indywidualnie zajmuje się swoimi seminarzystami), różni się od nich jednak specyficznym wachlarzem narzędzi. Doświadczenia wykorzystania tutoringu w różnych środowiskach pokazują, że jest on niezwykle elastyczny. Czynnikiem, który go różnicuje staje się przedmiot pracy tutora i podopiecznego.

Warto zaznaczyć, że sama metoda tutoringu, kojarzona przede wszystkim z relacją mistrz-uczeń, ma długą tradycję osadzoną w doświadczeniach tzw. systemu tutorialnego na uniwersytetach w Oksford i Cambridge. W uczelniach tych pierwotnie tutorzy byli opiekunami studentów, dbającymi o organizację ich życia na studiach i realizację założonych celów. Z czasem tutorami stali się nauczyciele akademiccy, tworząc swoją własną propozycję kształcenia. Polegała ona na wspieraniu samodzielnej pracy studenta, a także weryfikowaniu jej efektów. Tutor podczas tutorialu, realizowanego z określanego przedmiotu, wskazywał swojemu podopiecznemu odpowiedni zestaw lektur i zlecał przygotowanie eseju, opracowanie problemu, bądź rozwiązanie zadania. Student – mając określony czas – wykonywał zleconą mu pracę, po czym, podczas kolejnego tutorialu, przedstawiał ją tutorowi. Zrealizowana przez studenta praca stawała się fundamentem do dyskusji, prezentacji własnego stanowiska i szukania dalszych przestrzeni do poznania. Tym sposobem system tutorialny uczył studentów: samodzielnego,
krytycznego myślenia, poszukiwania źródeł, tworzenia esejów, prezentacji swoich poglądów, dyscypliny i wytrwałości, obcowania z mistrzem, uczestniczenia w kulturze akademickiej, życiu społecznym itd.

Jaki może być tutoring?

Doświadczenia wykorzystania tutoringu w różnych środowiskach pokazują, że jest on niezwykle elastyczną metodą. Czynnikiem, który ją różnicuje staje się przedmiot pracy tutora i podopiecznego. Z perspektywy Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie mogą to być dwa, niezbyt od siebie odległe przedmioty: osobisty rozwój studenta (1.), a także jego wykształcenie (2.). Pierwsza opcja stwarza podstawy do wykorzystania tutoringu rozwojowego, druga – akademickiego/naukowego.
Warto podkreślić, że celem stosowania obu tych form jest poznanie podopiecznego, okrycie jego mocnych stron, postawienie celów i ich realizacja, monitorowanie, ostateczna ewaluacja oraz wspólne świętowanie. Działania te nie są jednak narzucane przez tutora, ale stają się wynikiem wzajemnej współpracy, dążącej do samodzielności studenta, która opierać się ma na wzajemnym szacunku i zaufaniu. Tutoring wymaga elastyczności i czasu, wiary, że inwestycja w relację nauczyciela/mistrza/bardziej dojrzałego i doświadczonego człowieka z podopiecznym/studentem/osobą nierzadko nadal poszukującą własnej drogi zawodowej, przyniesie owoce.

Tutoring rozwojowy będzie koncentrował się na okresie studiów, w jakim jest podopieczny-student, na jego doświadczeniach zawodowych, rozwoju osobistym, wykorzystaniu jego potencjału w rzeczywistości akademickiej. Tutor ma tutaj towarzyszyć, on nie radzi, nie krytykuje, ma pomóc w znalezieniu zasobów, odkryciu sensu i drogi. Kluczem jest przyjęta przez tutora postawa dialogu, wyrażająca się m.in. w otwartych pytaniach i ciszy. Z tej perspektywy wybór tutoringu akademickiego nakreśli od razu cel wspólnej pracy. Jednakże realizacja tego celu będzie wymagała podróży zarówno studenta jak i tutora do interdyscyplinarnych lądów. Taka podróż może pozwolić rozwinąć własną ciekawość, osobiste pasje, zainspirować się nieodkrytym, spojrzeć na świat z innej perspektywy. Ta formuła tutoringu – może pozwolić na stopniowe przyswojenie przez studenta metody studiowania rozwijającej w nim: krytyczne myślenie, samodzielne poszukiwanie prawdy, sztukę wypowiedzi pisemnej i ustnej, a także uwrażliwić na wartość pracy intelektualnej, która w niedługim czasie może zaowocować efektywniejszą nauką innych przedmiotów i świetnie napisaną pracą dyplomową.

Co może dać uczestniczenie  w tutoringu?

Tutoring jest doświadczeniem, które ubogaca wszystkie uczestniczące w nim osoby. Dla studenta może stać się niebywałą okazją do sięgnięcia po „coś więcej”, zweryfikowania dotychczasowych działań, może być źródłem inspiracji, nabywania umiejętności pracy „jeden na jeden”. Kontakt z doświadczonym nauczycielem akademickim, mistrzem w swojej dziedzinie, może wzmocnić poczucie własnej wartości, poczucie własnej siły, samodzielności, może zainspirować do poszukiwań, ułatwić nawiązywanie relacji. Daje możliwość pracy nad umiejętnościami wypowiadania się (słownego i pisemnego), prezentowania własnych poglądów, zbierania danych itd. Dla nauczyciela akademickiego może stać się z kolei wspaniałym odświeżeniem dotychczasowej praktyki dydaktycznej, być źródłem inspiracji dla własnej działalności naukowej, swoistym powrotem do korzeni. Dla każdej ze stron tutoring może okazać się źródłem doświadczania sukcesu.